Błędy językowe
"Błąd językowy to uchybienie zwyczajowi powszechnej mowy zwanej kulturalną, nie mające oparcia i usprawiedliwienia ani w panującym współcześnie ładzie, systemie językowym, ani w jakiejś starszej lub nowszej dążności ewolucyjnej języka."
Zenon Klemensiewicz
Czy dany element językowy jest błędem określają kryteria poprawności językowej. Błąd to niepotrzebna i nieuzasadniona funkcjonalnie innowacja. Kryteria określające błąd to przede wszystkim zgodność z systemem językowym i ze zwyczajem społecznym oraz przydatność funkcjonalna. Takie rozstrzygnięcie ułatwiają poradniki językowe i słowniki poprawnej polszczyzny. Rodzaje błędów językowych rozróżniamy ze względu na zakres normy, której uchybia określony element językowy. Istnieje podział na błędy gramatyczne (w tym fleksyjne i składniowe), leksykalne (w tym znaczeniowe i fonetyczne), frazeologiczne, stylistyczne, ortograficzne i interpunkcyjne.
BŁĘDY JĘZYKOWE- przykłady
- Zapraszamy na wernisaż malarstwa młodych radomian- codziennie od 17 do 20.
Poprawnie: Zapraszamy na wystawę malarstwa młodych radomian.
Błąd leksykalny słownikowy, nieznajomość poprawnego znaczenia wyrazu.
wernisaż- uroczysta inauguracja wystawy
- Kochał ją od wielu lat, był weń wpatrzony niczym w obrazek.
Poprawnie: Kochał ją od wielu lat, był w nią wpatrzony niczym w obrazek.
Błąd gramatyczny składniowy, połączenie przyimka weń z zaimkiem r. żeńskiego.
weń- w/we + zaimek r. męskiego
- W obliczu zwycięstwa przyśpieszył jeszcze bardziej.
Poprawnie: Przewidując zwycięstwo, przyśpieszył jeszcze bardziej.
Błąd gramatyczny składniowy, niepoprawne połączenie wyrazowe.
Związek wyrazowy w obliczu… można używać tylko w połączeniu z rzeczownikami pejoratywnymi (np. w obliczu klęski).
- Objawiał chęć działania.
Poprawnie: Przejawiał chęć działania.
Błąd leksykalny słownikowy, dobór niewłaściwych wyrazów bliskoznacznych.
Błędne użycie słowa objawiać w znaczeniu wyrażać chęć czegoś, tu mylone z czasownikiem przejawiać.
- Pan Tadeusz Zalewski widział naocznie zderzenie dwóch tirów.
Poprawnie: Pan Tadeusz Zalewski widział zderzenie dwóch tirów.
Błąd leksykalny słownikowy, pleonazm.
naocznie- na własne oczy, osobiście
- Nie ulegaj zimowej nostalgii.
Poprawnie: Nie ulegaj zimowej depresji.
Błąd leksykalny słownikowy, użycie słowa w złym znaczeniu.
nostalgia- tęsknota za ojczyzną
- Wyślij SMS na numer…
Poprawnie: Wyślij SMS pod numer…
Błąd gramatyczny składniowy, zła konstrukcja wyrazowa.
Dzwonić/telefonować pod numer
- Ogłaszam wszem wobec, że będę bardziej mądrzejszy.
Poprawnie: Ogłaszam wszem wobec, że będę bardziej mądry.
Błąd gramatyczny fleksyjny, błędne stopniowania przymiotników.
- Marzenia bohatera rozwiały się w gruzy.
Poprawnie: Marzenia bohatera legły w gruzach.
Błąd leksykalny, frazeologiczny, łączenie elementów pochodzących z dwóch różnych związków frazeologicznych.
- Ryzykował utratą majątku.
Poprawnie: Ryzykował utratę majątku.
Błąd gramatyczny fleksyjny, błędna odmiana wyrazów.
Czasownik ryzykować łączy się z biernikiem, nie z narzędnikiem.
