Dzidzia Sylwii Chutnik- niesmaczny bigos czy powieść dla ludzi o mocnych nerwach?

Agata Zakrzewska

Filologia polska UŁ

Konspekt lekcji języka polskiego dla klasy trzeciej liceum.

Czas lekcji:                45 minut

Temat lekcji:             Dzidzia Sylwii Chutnik- niesmaczny bigos czy powieść dla ludzi
o mocnych nerwach?

Cel ogólny:               

- zapoznanie z treścią i analizą fragmentu powieści Sylwii Chutnik pt. Dzidzia
w  kontekście całego utworu

Cele operacyjne:

Uczeń zna:

-          fragment powieści pt. Dzidzia

Uczeń potrafi:

-          określić tematykę opowiadania

-          określić czas i miejsca akcji

-          opisać tytułową Dzidzię

-          ocenić relacje między bohaterami

-          odnieść się do motta powieści i celów napisania książki

-          odnieść się do wydarzeń historycznych, o których mowa w utworze

-          odwołać się do symbolu ukrzyżowanego Chrystusa, Matki Polki

-          opisać czas wydarzeń historycznych

-          wyszukać odpowiednie informacje w tekście

-          uzasadnić swoje zdanie

-          opowiedzieć o własnych spostrzeżeniach

-          odnieść się do biografii autorki w kontekście omawianego utworu

-          korzystać z różnych recenzji, by mieć swoje zdanie odpowiednio uargumentowane

-          wymienić cechy języka powieści

Uczeń rozumie:

-          wpływ studiów autorki Gender studies na jej twórczość

-          wpływ wydarzeń historycznych na utwór

-          przekaz autorki do odbiorców

-          znaczenie pojęcia powieści zaangażowanej

Metody nauczania:               heureza, metoda katechetyczna, elementy wykładu.

Formy pracy:                        praca z całą klasą, praca indywidualna.

Pomoce naukowe:                karty pracy wykonane przez nauczyciela, cytaty, materiały opracowane przez nauczyciela.

Plan pracy:

1. Sprawy organizacyjne

2. Uświadomienie celów lekcji i zadań

3. Temat lekcji – podanie i zapisanie

4. Opracowanie nowego materiału

5. Uogólnienie

6. Podanie i wyjaśnienie pracy domowej

7. Ocena pracy uczniów

Przebieg lekcji:

1.                  Nauczyciel zadaje uczniom pytania co do ich spostrzeżeń po przeczytaniu fragmentu powieści.

-                     Kasiu, jakie wrażenie zrobił na Tobie fragment Dzidzi?

-                     Maćku, jakie emocje w Tobie wyzwoliła powieść?

-                     Kacprze, chciałbyś przeczytać całą powieść? Dlaczego?

-                     Martyno, jakie wnioski wysunęłaś po przeczytaniu fragmentu?

2.                  Nauczyciel pyta o wiedzę uczniów na temat biografii Sylwii Chutnik, po czym rozdaje kartki z krótkim życiorysem pisarki. Nauczyciel odnosi się do kierunku studiów autorki i pyta uczniów o ich wiedzę na temat Gender studies. Po wstępnej rozmowie na temat tej nauki nauczyciel prosi jednego ucznia o przeczytanie najważniejszych informacji na temat Gender studies i powiązanie nurtu z przeczytanym fragmentem.

-                      Marto, spotkałaś się wcześniej z twórczością Sylwii Chutnik? Jeśli tak, to kiedy?
I jakie   wrażenie na Tobie zrobiła?

-                     Maćku, przeczytaj proszę informacje z życia pisarki.

-                     Karolino, czym jest Gender studies. Jakie są główne cele tej nauki.

-                      Michale, jak uważasz, jaki wpływ ukończonych tego typu studiów przez Sylwię Chutnik ma na jej twórczość.

-                     Katarzyno, powiedz jak uważasz, jaki związek ma nurt gender z fragmentem Poród

3.                  Nauczyciel prosi jednego ucznia o głośne odczytanie motta książki. Ponadto zadaje pytanie na temat celów napisania powieści przez autorkę oraz ewentualnych okoliczności towarzyszących twórczości.

-                     Mikołaju, powiedz jak myślisz, jakie było przesłanie, cel napisania tego typu utworu.

-                      Sandro, jak uważasz, jakie okoliczności mogły towarzyszyć pisarce w trakcie pisania Dzidzi

4.                  Nauczyciel zadaje pytania dotyczące świata przedstawionego, rzeczywistości opisanej we fragmencie, relacji między bohaterami, tytułowej Dzidzi, kontekstów i ewentualnych symboli oraz języka powieści:

-          Agato, podaj czas i miejsce akcji.

-          Justyno, wymień bohaterów fragmentu. Kto jest narratorem opowiadania.

-          Michale, jaka jest problematyka utworu?

-          Sylwku, opisz rodziców Dzidzi. Kim jest ojciec, matka? Czym się zajmują? Jak siebie traktują nawzajem? Jak traktują swoje dzieci? Czy można wróżyć im szczęśliwą przyszłość i rodzinną atmosferę?

-          Nikodemie, powiedz jakie relacje są między matką a uduszonymi dziećmi i miedzy matką a Dzidzią.

-          Konradzie, scharakteryzuj Dzidzię. Jak jest określana? Czym jest? Do czego się nadaje? Co robi a czego nie robi?

-          Michale, przeczytaj fragment powieści z opisem przyczyny kalectwa Dzidzi.

-          Alu, określ główną przyczynę kalectwa dziewczynki.

-          Marysiu, do jakich wydarzeń historycznych nawiązuje autorka, dlaczego?

-          Kasiu, powiedz dlaczego Dzidzia nazwana jest medium?

-          Maksymilianie, powiedz jaką rolę pełni ukrzyżowany Chrystus we fragmencie.

-          Aniu, powiedz jaki jest stosunek Dzidzi do historii. Dlaczego?

-          Piotrku, scharakteryzuj czas wojny. Czego ten opis dotyczy, dlaczego jest akurat taki?

-          Moniko, powiedz jaka jest zarysowana rola matki we fragmencie? Kim jest Matka Polka i jak można odnieść to określenie do matki Dzidzi.

-          Karolino, powiedz jaki nastrój panuje w podanym fragmencie. Co determinuje właśnie taki nastrój?

-          Olu, wymień cechy języka utworu wraz z przykładowymi cytatami.

-          Patryku, jeden z rozdziałów całej powieści nosi tytuł Wielka Improwizacja, do jakiego dzieła jest to odniesienie oraz jaką cechę języka powieści można wywnioskować po tego typu nawiązaniu?

-          Kasiu, Sylwia Chutnik nawiązując w finałowej scenie do Wielkiej Improwizacji odnosi się do romantycznych mitów, jak myślisz dlaczego? Jaki jest tego cel?

-          Moniko,  powiedz jakie środki stylistyczne, zabiegi artystyczne wykorzystuje autorka?

-          Aniu, czy ten fragment, ale i całość można uznać za powieść groteskową? Dlaczego?

5.                  Nauczyciel prosi dwóch uczniów o przeczytanie recenzji powieści. Poczym zadaje pytania:

-          Kacprze i Dominiku, przeczytajcie proszę recenzje dotyczące Dzidzi na głos.

-          Mikołaju, w jednej z recenzji pojawiło się odniesienie do powieści zaangażowanej. Powiedz czym jest taki tekst.

-          Moniko, powiedz czym charakteryzuje się tego typu powieść.

-          Michale, z jakim innym gatunkiem powieści kojarzy się powieść zaangażowana
i dlaczego?

-          Elu, czym jest zatem produkcyjniak- inaczej powieść produkcyjna. Jaki cel przyświecał takiemu gatunkowi.

-          Martyno, ustosunkuj się do tezy, że Dzidzia to powieść zaangażowana.

6.                  Nauczyciel podsumowując lekcję prosi uczniów o własne opinie na temat powieści
i omawianego fragmentu.

-          Recenzje, jak słyszeliśmy były różne. Karolino, powiedz  swoje spostrzeżenia, które będą swego rodzaju powtórzeniem i podsumowaniem naszych zajęć.

-     Mikołaju. Powiedz swoje stanowisko wobec pytania, które jest tematem lekcji: „Dzidzia Sylwii Chutnik- niesmaczny bigos czy powieść dla ludzi o mocnych nerwach?

-          Kasiu, jak uważasz- utwór Sylwii Chutnik zasługuje na miejsce w kanonie lektur szkolnych?

7.         Nauczyciel rozdaje karty pracy, które uczniowie zaczynają wykonywać na lekcji, jeśli jest na to czas, a jeśli nie należy uznać to jako pracę domową do wykonania na następną lekcję.

KARTA PRACY – Dzidzia, Sylwia Chutnik

Zad. 1 

Proszę opisać relacje między:

Stefanem-Danutą:

Danutą-Dzidzią:

Stefanem-Dzidzią:

Zad. 2

Proszę podać minimum 3 cechy języka Dzidzi Sylwii Chutnik wraz z cytatami:

Zad. 3

Proszę odnieść się do tezy: Dzidzia Sylwii Chutnik powieścią zaangażowaną 

(min. 3 argumenty).

Zad. 4 Opisz swoje refleksje po przeczytaniu fragmentu powieści. Jakie emocje - odczucia wyzwolił w Tobie podany fragment? Chciałbyś/chciałabyś przeczytać całą powieść? Dlaczego?